Nguồn gốc và ý nghĩa ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6

Quốc tế thiếu nhi 1/6 được biết đến là ngày Tết dành cho trẻ em. Đây là dịp để trẻ được vui chơi, nhận những món quà ý nghĩa từ người thân. Tuy nhiên, lịch sử ra đời của ngày lễ này không phải ai cũng biết.

Vào rạng sáng ngày 1/6/1942, quân phát xít Đức bao vây làng Li-đi-xơ (Tiệp Khắc), chúng bắt 173 người đàn ông, 196 người phụ nữ và trẻ em. Tại đây, chúng đã tàn sát dã man 66 người và đưa 104 em thiếu nhi vào trại tập trung, 88 em đã bị chết trong các phòng hơi độc, 9 em khác bị đưa đi làm tay sai cho bọn phát xít. Làng Li-đi-xơ không còn một bóng người.

Hai năm sau, ngày 10/6/1944, phát xít Đức lại bao vây thị trấn Ô-ra-đua (Pháp), chúng dồn 400 người vào nhà thờ, trong đó có nhiều phụ nữ và hơn 100 trẻ em, phóng hỏa đốt cháy một cách thảm thương.

Để tưởng nhớ đến hàng trăm trẻ em vô tội đã bị Đức Quốc Xã sát hại nhẫn tâm, năm 1949 Liên đoàn Phụ nữ dân chủ Quốc tế đã quyết định lấy ngày 1/6 hàng năm làm ngày quốc tế bảo vệ thiếu nhi, nhằm đòi chính phủ các nước phải nhận trách nhiệm về đời sống thiếu nhi, đòi giảm ngân sách quân sự để tăng ngân sách giáo dục, bảo vệ và chăm sóc thiếu niên, nhi đồng. Kể từ năm 1950, ngày 1/6 hàng năm trở thành ngày của thiếu nhi.

Trên thực tế, ngày 1/6 phần lớn chỉ được kỷ niệm ở vài chục nước theo chế độ Chủ nghĩa xã hội trước đây. Việt Nam thuộc khối Xã hội chủ nghĩa, đã chọn ngày 1/6 làm ngày Quốc tế thiếu nhi. Trung Quốc và Liên Xô cũ cũng chọn ngày này hàng năm để kỷ niệm về trẻ thơ cũng như tổ chức các chương trình bảo vệ quyền trẻ em.

Ngày Quốc tế thiếu nhi trên thế giới

Lịch sử của ngày Quốc tế thiếu nhi có nguồn gốc sớm nhất là vào năm 1920, khi tổng thống đầu tiên của Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ, ông Mustafa Kemal Atatürk tuyên bố ngày thành lập Quốc hội 23 – 4 cũng là ngày của trẻ em. Ông quan niệm rằng “Trẻ em là khởi đầu của tương lai”.

Năm 1924, Liên Hiệp Quốc đã đề xuất bản Tuyên bố Geneva về quyền trẻ em, trong đó thể hiện quan tâm đặc biệt đến sự phát triển của trẻ em cũng như bảo vệ trẻ em trước những bạo lực và sự xâm hại. Vào tháng 8–1925, Hội nghị Thế giới vì Hạnh phúc Trẻ em (World Conference for the Well-being of Children) tại Geneva, Thụy Sĩ mới chính thức tuyên bố ngày 1–6 hàng năm là ngày Quốc tế Thiếu nhi.

Mặc dù không có gì chứng thực rõ ràng vì sao lại chọn ngày 1–6, tuy nhiên có giả thuyết cho rằng vào ngày này năm 1925, Tổng lãnh sự Trung Quốc tại San Francisco (Hoa Kỳ) đã tập hợp một số trẻ mồ côi Trung Quốc để chào mừng Lễ hội Thuyền rồng (Dragon Boat Festival).

Mãi đến năm 1950, ngày Quốc tế Thiếu nhi mới chính thức được thông qua và tổ chức rộng rãi ở một số nước theo Chủ nghĩa Xã hội (trước đây). Cho tới ngày nay, nó được công nhận và tổ chức hầu hết ở các nơi trên thế giới.

Từ những hành động trên, có thể thấy được ý nghĩa ngày Quốc tế Thiếu nhi vô cùng quan trọng không chỉ đối với trẻ em mà còn đối với sự phát triển của cả thế giới.

Năm 1954, nhằm khuyến khích các nước ghi nhớ về trẻ em và bảo vệ quyền lợi trẻ em, Liên Hợp Quốc đã đề xuất Ngày Thiếu nhi Thế giới tổ chức vào ngày 20/11 mỗi năm.

Cũng chính vào ngày này, nhiều sự kiện quan trọng về trẻ em trên thế giới đã diễn ra: Tuyên bố về quyền trẻ em (1959), Công ước về quyền trẻ em cũng được ký kết vào ngày này (1989), có hơn 191 nước phê chuẩn. Việt Nam là nước đầu tiên ở châu Á, thứ hai của thế giới ký vào Công ước này.

Mặc dù đề nghị ngày 20/11, nhưng Liên Hợp Quốc lại để cho các quốc gia thành viên có thể tổ chức ngày Thiếu nhi của riêng nước mình vào các ngày tự chọn khác nhau. Và một số nước đã kỷ niệm chính ngày 20/11 ở chính quốc như: Canada, Úc, Parkistan, Ai Cập…

Ngày Quốc tế thiếu nhi ở Việt Nam

Ở nước ta, ngay sau khi giành được độc lập, ngày 1/6 và Tết Trung thu (15/8 âm lịch) hàng năm đã thật sự trở thành ngày hội vui chơi tưng bừng của thiếu nhi cả nước. Ngày Quốc tế Thiếu nhi đầu tiên (1/6/1950) trong giai đoạn cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp của dân tộc ta đang trải qua thời kỳ cam go ác liệt nhất, nhưng Chủ tịch Hồ Chí Minh vẫn luôn nghĩ tới thiếu nhi cả nước và gửi thư chúc mừng các cháu thiếu niên, nhi đồng.

Ngày Quốc tế Thiếu nhi sắp tới đây, bạn đã có dự tính gì cho con mình ? Bạn có thể tặng con một món quà, cùng con đi chơi nhưng đừng quên kể cho con nghe về nguồn gốc và ý nghĩa ngày Quốc tế Thiếu nhi, để con có thể hiểu rõ hơn về ngày Tết của mình nhé.